Аслияб гьумералде Тарих

Бергьенлъаби кьураб моцI

ГIашура къо ккола МухIаррам моцIалъул анцIабилеб къо. Гьелъие нугIлъи гьабула ибну ГIабасица бицараб кьучIаб хIадисалъ. Аварагас ﷺ абуна:...

Ибрагьим аварагасул къисмат

Ибрагьим аварагасул къиса иманалъул, къвакIун чIеялъул ва тавхIидалъул рахъалъ ритIухълъиялъул бищунго ракIалде щвезабулел мисалазул цояб ккола....

ИсмагIил хъвеялъул къокъаб баян

Ибрагьим аварагас вас хъвеялъул хабарал – Халкъалдаго машгьураб вакъигIат бугониги, Баркаталъе букIине, лъаларез цIализеги, Лъезин дагьаб...

ТIелекьа Ибрагьим-хIажи

(Байбихьи цебесеб номералда)   Бицен буго Ибрагьим-хIажияс кIиго нухалда хIеж гьабунилан. ТIоцебесеб нухалда хIежалде ана 1303 соналъ (1886),...

КIудияб Бергьенлъиялъ 80 сон тIубаялде

1939 соналъул 1 сентябралда фашистазулаб Германиялъ байбихьана КIиабилеб дунялалъул рагъ. Гьелдаса кIиго сонгIанаб заман индал, 1941 соналъул 22...

ТIелекьа Ибрагьим-хIажи

ТIогьохъа Ибрагьим-хIажи ккола 19-20 гIасрабаз рукIарал цIар рагIарал гIалимзабазул цояв. Гьев гьавуна гIага-шагарго 1840-42 соназда. ТIогьохъ росу,...

Инхоса ГIалихIажияв. Поэзиялъул сордо

Инхоса ГIалихIажияв вукIун вуго кIудияв гIалим, гIакъил ва шагIир. 10 сон байдал гьев инсуца кьун вуго Миякьоб букIараб мадрасалде цIализе. 10 соналъ...

Хьитазул сураталъулъги баракат

Аллагьасул ﷻ Расуласул ﷺ рукIана цебесан кIиго рачел гIадаб щулияб материалалъ къан гьарурал сандалал. Гьел рачалабазул цояб букIана кIудиябги гьелда...

ХIафиз ибну ГIасакир

ТIадегIанав Аллагьас ﷻ ислам цIунизе тIаде босана. Аллагьас ﷻ гьеб цIунула гIалимзабаздалъун. Гьединго БетIергьанас Аварагасул ﷺ хIадис цIунана...

Мажгитазул шагьар

Гьанжесеб Бангладешалда, Ганг ва Брахмапутра абурал гIорал данделъулеб бакIалда буго 15-абилеб гIасруялда букIараб, гьанже рехун тараб Багерхат...

Баракатал гIадамал

ЖамагIаталъул биценалда рекъон баракатал гIадамал рукIун руго ЛъаратIа районалъул Ташдерил жамагIаталдаса кколел Нуруллагь-хIажиясул...

ВарагI цикIкIаразул наслу

Хурасаналдаса цо бечедав чиясул ахикь хIалтIаби гьарулев Мубарак абун лагъ вукIана. Цо нухалъ ахикьа соно (гранат) босеян абуна хважаинас Мубаракида....

Халит-дибир

Квачараб октябралъул сардилъ, Белъелда росулъе вачIуна цо пуланав чи. Нухда данде ккарав васасда гьес абула: «Эмемасул вацасул вас ГIалил рукъ...

Шамил имамасул хъизан ШугIайнат

Моздокалъул эрменай, Ахъбердилас хъамурай, Гьесул хъахIаб чуялда Даргъо росулъе щвана. Расул ХIамзатов   1840 соналъ гьарурал чабхъеназда,...

Наиб ГъазимухIаммад

ГъазимухIаммад ккола Шамил имамасул кIиабилев вас. Гьесул эбел ккола ПатIимат. 1833 соналъ ГъазимухIаммад имам накълулъун анлъго моцIиде гьавурав...

Гьигьалъа наиб Имам МухIаммад

Имам МухIаммад бин Къади бин КъадиласмухIаммад бин Къади бин МухIаммад бин ГIали бин МухIаммад бин Гьанжук бин ГIали бин Гьанжук бин ГIали бин...

Харахьиб Шамилие байгIат гьаби

Дагъистаналъул гIалим, гIелмуялъулъ мужтагьид, Загъалас кверги борхун байгIат тIубазабуна. Мадиналъул агьлуялъ ункъавго халиф...

ХIикматаб сордо

ГIагарлъулеб буго Исраъгун МигIражалъул сордо. Гьеб сордоялъ ккарал гIажаибал лъугьа-бахъиназул чангояб рехсела.   Малаикзабаз Аварагасул ﷺ...

Иманалъул щулалъи

Румазулгун ккараб гъазаваталда, машгьурав асхIаб, ХIузайфатил вас ГIабдуллагь кверде восана Аллагьасул тушбабаз. Гьев ханасухъе вачана ва ханас...

Фарукъ абун цIар теялъул хIикмат

Жинда Аллагь разилъаяв ГIумар-асхIаб исламалде вачIун хадуб, гьесул ракI хIалхьун букIинчIо. Щайгурелъул, гьеб заманалда ислам балъго гьабулеб...

Хвалчабаз ниж сундасаниги цIуничIо...

Ислам буго жинда жаниб кинаб бугониги хIалгьаби гьечIеб дин. Тарихалъул тIахьал цIалидал нилъеда гIемер ратула Исламалъе кIудияб зарал гьабуравги...

Гьилиса ХIафиз-хIажи

  Цинги лъун буго гьелъ васасда инсул цIар. Гьей кколей йикIун йиго Кудалиса ХIасанил яц, аварагасул ﷺ наслуялъул чIужу. Имам Шамилица Гъуниб...

СагIид-афандиясул тIоцевесев мугIалим

Якъубил ХIажияв гьавуна 1890 соналда ЧIикIаб росулъ, Якъубилги ПатIиматилги хъизамалда. Эбел-инсуца тIадчIун хIаракат бахъана васасе лъикIаб тарбия...

Улубийил тIехгун гьоцIо

Шамил имамасул пачалихъ-имаматалда букIана хасаб низам, хIукуматалда жанисел ишал баян гьарулеб, гьелъие нухмалъи гьабиялъе гIуцIараб. Гьеб низам...

Имам Шамил накълулъи

АхIмадил хIужрадухъ хIасратав имам, Ахир БакъигIалде вукъизе щвана. Зияраталъ щварав багьадурасухъ Бегьун квер бачIана Расулуллагьас. Инхелоса...

Шамил имамасул васал

(Байбихьи цебесеб номералда)   Жиндир чорхол сахлъи тIубан хьул къотIараб хIалалде ккейдал, Шамилица турказул султIан ГIабдулгIазизихъе кагъат...

Шамил имамасул васал

Дунгоги тарихчи вугелъул, имам Шамилги умумузул гьобол ва божарав чи вукIиналъги (нижер КIудияв ГIабдулгъани гьесул хазиначи вукIана, имамасул...

ГIабдулхIамид-афанди

Ислам щула гьабизе ШаргIалъул нур гIадинав, ГIабдулхIамид-афанди АхIизин назмуялда. Иман камиллъиялъе Каву жинца рагьарав, Кинабго...

ХIумайд-афанди (къ.с.) (1878-1952 сонал)

Устар ХIумайд-афанди (къ.с.) накълулъана 74 сонил ригьалда. Гьединлъидал, хIисаб гьабидал, гьев гьавун вуго гIага-шагарго 1299 соналъ, ай гьанжесеб...

СагIид-афандиясул мугIалим

КIикъогогIанасев гIа-лимчи жанив вукIараб Буйнакск районалъул ЧIикIаб росу, совет хIукуматалъул заманалда чIобоголъизабуна, кIиго гIалимчи...

Дагъистан хвасар гьабурав муршид

ХIурматиял бусурбаби, магIарулал. Гьале исана 10 сон ана Накъшубандиябгун Шазалияб тIарикъаталъул муршид, гIелму гъваридав гIалим, кIудияб...

Аллагьасул ﷻ нухдасан кьуричIев

ЧIикIасезул цересел машгьурал гIалимзабаздасан рехсезе мустахIикъав вуго ШагIбанил вас Ибрагьимхалил. Гьев гьавуна 1888 соналда. Гьесул эмен хвана...

ТIелекьа ГIабдуллагьил МухIаммад

ГIабдуллагьил вас МухIаммад гьавуна 1915 соналъ ТIелекь росулъ. Гьесул эмен Мирзал ГIабдуллагьие, живго гIалимзабазулги хIажизабазулги наслуялда...

Нусго соналдаса чIаго гьавурав

Къуръаналда гIемерал къисаби руго Авараг ﷺ пашманлъичIого вукIиналъе рачарал. Гьединго инсанги вуго зама-заманалда цо щиб бугониги ракIалде...

Алжаналде щварав

Идрис авараг ккола Къуръаналда цIар рехсарал аварагзабазул цояв. Гьев вукIана Вавилоналъул рахъалда гIумру гьабун. Адам аварагасдаса бачIараб...

Муса аварагасул гIансаялъул хIикмат

ШугIайб аварагасул гIияда вехьлъун анцIго сон байдал, эбелалъухъе щвезе ракIги бан букIун, Муса аварагасе бокьана Мисриялде тIадвуссине. ШугIайб...

ГIалимзаби - бусурбаби

ГIелму лъазабиги лъай тIалаб гьабиги буго щивав бусурбанчиясда тIадаб борч. ГIелму бугелъулха нилъ канлъуде рачунеб нух, жагьиллъиялъин абуни рачуна...

Хваразде зиярат

Нилъер гIагарал хваразде зиярат гьаби аварагасул суннаталдасан ккола. Исламалъул авалалда аварагас гьукъун букIана хабал агьлуялъухъе зиярат гьаби....

Бусурбабазул гIелмияб цебетIей

Бусурбанал гIалимзабаз кIудияб квербакъи гьабуна дунялалъулго гIелму цебетIезабиялъе. Масала, ибн Синал «Аль-Къанун» абураб тIехь рикIкIуна...

ДугIаялъе жаваб

Хирияб Къуръаналда буго: «Дида гьаре, Дица жаваб гьабила», - ян. БетIергьанас нилъ ахIулел руго нилъерго гIажизлиялъе ва Аллагьасул къудраталъе...

ТIоцебе рузман бараб

Ислам загьирлъидал тIоцебе бараб мажгит ккола аль-Къуба. Гьеб ккола аварагас гьижра гьабулеб мехалда бараб мажгит. Мадинаялдаса гIемер рикIкIад...

Рузманалъе хiадурлъи

Рузманкъо буго бусурбанчиясе гIид. Рузманалъе хамиз къоялдасаго байбихьун хIадурлъизеги ккола. Гьеб гIужалъ дугIа-алхIам гIемер гьабила,...

ГIелмаби рукIана имамасухъ

Имам ШафигIияв вукIана гIелмаби лъазариялда гIумру тIамурав инсан. ГIелму тIалаб гьабун яги гьеб малъун имамас ХIижазалъул ракьалда щвечIеб бакI...

Байтул Мукъаддас баялъул къокъаб баян

Ибрагьим-Халиласул наслабазда баркат лъун, Бану-исраилазул къадар цIакъго цIикIкIана. Давуд аварагасул замана гьеб букIана, Гьелгун Палестиналда...

ТIохьотIаса гIалимчи ГIумарил НурмухIама

ГIелмуялда гIамал рекъон хьвадарав, Хьибил бусада лъун сордо рогьинчIев, Живго рагIизеян рагIи абичIев, Бицен дур гьабизин баракат щвезе. НурмухIама...

Суракъат Асиятилов – гIалимчи ва мугIалим

АнцIго соналъ цебе, ТIадегIанав Аллагьасул къадар щун, нилъедаса ватIалъана мунагьал чураяв ГIасиятиласул Суракъат. Гьев камуна тIолабго...

Щибаб итниялъ бигьалъи щолев

Авараглъи кьун хадуб тIоцебесеб заманалъ Аллагьасул расулас исламалде гIадамал ахIулел рукIана балъго. Хадуб, «Дуца хIинкъи кье дурго гIагарал...

Гьересиял аварагзаби

Къиямасеб къоялъул гIаламат Къиямасеб къо гIагарлъиялъул гIаламатаздасан ккола жал аварагзаби ругин чIарал гьагал, тохал гьерсихъаби рахъин....

СагIид афандигун вукIана

1977 cоналда Воронежалъул МЧСалъул училище лъугIун хадуб дун Дубкиялъул цIа свинабулезул отрядалъул начальниклъун тIамуна. Гьенив цоабилеб...

ХIотIочIиса имам

Гъуниб районалъул ХIотIоч росулъа ИсмагIилов ХIайбула вукIана гъваридаб гIелму-лъаялъул гIалимчи. ГьитIинго бижана гьесулъ исламияб диналде рокьи....

Аварагасул баракат щварал

ГIарабазул букIараб гIадат Аварагасул гIумруялъул хIакъалъулъ хъвараб «Нурул якъин» абураб машгьураб тIехьалъул автор МухIаммадул Хузарияс хъвалеб...