Суал-жаваб

Суал-жаваб

Суал-жаваб

Хъа так Аллагьнайн ﷻ буван аьркинссар, ниттийн, цIуллушиврийн, Идавсийн ﷻ ва м. ц. къабучIиссар тIий бавссар. Буссарив Исламраву мукун увкуну?

Аллагьнайн ﷻ ягу Заннал сифатирттай къабувсса хъа хIисав бакъассар, сайки бунагьссар, цаппара аьлимтурал тIимунин бувну. Аллагьнал ﷻ сифатирттайн хъа байссар масалларан «Дуниял-аьламрал Залуннайн», «Гьарзад ляхъан Дурманайн» увкуну.

МухIаммад Идавсил ﷺ хIадисраву тIий бур: «Аллагьнайн ﷻ бакъа цамунийн хъа бувма чапуршиврувун агьантIиссар», цамур риваятраву «мушрик хьунтIиссар» (аль-ХIаким). Ва хIадисраву тIисса куццуй, чапуршиврувун агьайссар Аллагьнал ﷻ хъуншиврул даражалийн цамур зад лахъ дувансса ниятрай хъа буллалима.

Аьлимтурал язи бувгьумур мукъуйн бувну, Аллагь ﷻ акъамунийн хъа баву карагьатри (дурну къахъинсса тIул).

(«Мугъни аль-МухIтаж»)

 

 

 

Инсан дунияллия лавгукун ганал ялув чара бакъа дуван аьркинмур цири?

ИвкIуманал хьхьичI жяматрал мукьва чара бакъасса бурж буссар. Мунийн «фарзуль-кифаят» учайссар – щилчIав къабарча щалва жямат бунагьравун багьайссар, цанналвагу барча, циняв бунагьрала буккайссар.

Чара бакъа бан аьркинмургу мукьва буссар:

  • Чурх (жаназа) шюшаву (диссаву);
  • Суру бишаву;
  • Жаназалул чак баву;
  • Гьаттаву уччаву.

Вай гьарзад буван хьхьичIва-хьхьичI аьркинссар кулпат-оьрчIал, яла гъанминнал, хъирив га шяраву (шагьрулий) ялапар хъанахъиминнал.

(«Мингьажу тIалибин»)

 

 

 

На лавхьхьуссия чак буван ца луттирава. Утти ттун кIул хьунни чаклин ниятгу дурну, цалчинмур «Аллагьу акбар» ттунма баянсса чIуний учин аьркиншиву. На ттиннин пикрилийну, дакIниву учайссия. Гай чакру цIунил буван багьантIиссарив?

Идавсил ﷺ увкуну бур: «Чаклил кIула – биссавури, чакливун буххаву такбирди, чак къуртал баву – ссаламри» (Абу Давуд).

Чаклил чара бакъасса ца шартI – чак бахIаврил такбир (такбиратуль-ихIрам) винма баянсса чIуний учаву. Мукунма, АльхIамгу, АттахIиятугу, цалчинмур Ссаламгу винма баянну буккин аьркинссар.

Имам Шафиънал мазгьабрай бувну, дакIниву увкусса такбир къагьассар, мазрах учин аьркинссар. Мунияту, цалчинмур «Аллагьу акбар» дакIниву увкуну бувсса чакру цIуницIа бан аьркинссар, хъирив лахъансса ниятгу дурну.

(«ФатхIул Муин»)

 

 

 

Цаманал хьхьичIсса бурж буманалгурив цала хъуслия закат булун аьркинсса?

Имам Шафиънал мазгьабравусса яла вихшаламур мукъуйн бувну, инсаннай бурж бушиву къаккаллиссар закат къабулунсса багьанану.

(«ТухIфат аль-Мухтадж ва ХIашия аш-Ширвани», «Аль-Мавсуаь аль-Кувайтия»)

 

 

Чаклин ивссуну акъашиву хъамабитала хьуну бувсса чак хIисавссарив, чири хьунтIиссарив?

Му чак, ивсссавугу дурну, цIунил буван аьркинссар. Чаклил чIун дурккун духьурча – хъирив лахъансса ниятгу дурну бувайссар.

Чири шаврия тIурча, чак бансса нанижатрахсса, чаклин къаивссуну дуккин бучIисса дуаьрдахсса, аятирттахсса, тасбихIирттахсса чири хьунтIиссар, амма щаллуну чаклил чири къахьунтIиссар.

(«ТухIфат аль-МухIтаж», «Нигьаят аль-МухIтаж»)

2025-04-01 (Шавваль 1446 ш.) №4.


ТалихIрайн буккан байсса насихIатру

Ва дунияллий гьарцама инсан хIарачат буллан икIай талихIрайн уккан. Му мукъул мяънагу цинявннан личIи-личIину дурчIай. Цаннал талихIну ккалли дувай чурххал цIуллушиву, цаманал – хъус, арцу, шамулчинманал – лахъсса къуллугъ, ваманал – кулпат ва оьрчIру. КIицI лавгмунил агьамшиву...


Рамазан зурул мажлис

Мартрал 22-нний ЦIуминалийсса ЦIуссалакрал шяраву ларгунни райондалул ифтIар. Ванин хасну шяраваллил мизитрал чIаравсса тазиятрал къатлуву хьунни жяматрал батIаву ва динийсса мажлис.     Мажлис бачин бувуна жяматийсса ишккакку МухIаммад МухIаммадовлул. Аьдатрайн бувну, дайдихьу дуруна...


Лакку душварал ифтIар

Мартрал 23-нний МахIачкъалалив хьунни лакрал душварал ифтIар.   Шиккун бувкIун бия шаннагу лакрал районнаясса сайки 400-ннийн бивсса инсантал. Вайннавух бия хIурмат бусса хъамал: Аьрасатнал виричу НурмахIаммад ХIажимахIаммадовлул нину Сапижат Исаева, философиялул элмурдал доктор Асият...


ЩяйтIаннул хасият

> Иблис чапур хьусса, абадул абадлий нааьналуву личIан бувсса хасият – дакIхъуншивури.   Аьбдуллагь ибну Масъоьдлуясса хIадисраву бувсун бур ца чIумал Идавсил ﷺ увкушиву (мяъна): «ДакI хъунсса инсан Алжаннавун къауххантIиссар». Ми махъру бавсса цаннал вев куну бур:...


Мазрал бунагьру

Инсаннан гъалгъа тIун лахьхьиншиврул кIира шин диял шай, амма аьркинсса чIумал маз бугьан оьрмулухунгу къалахьхьай. Мяйжаннугу, маз бур Аллагьнал ﷻ инсаннан пишкаш бувсса неъматсса базу, цуппа чIивинугу, агьамшиву ларайсса тIуллу дуван бюхъу бусса.   Аьбдуллагь ибн Оьмардуясса ...