«Бисмиллагь»

«Бисмиллагь»

Ца ппурттуву даврия увкIсса буттал Салимлухьхьун буллуну бур «ОьрчIан исламрал диндалия» тIисса лу. Ислам тIурчан му чIумал ивкIун ур хъунама уссил телефондалий тIуркIурдай уклай.

– Цахъис хIаллайсса дукьача телефон, ургу на ци лавсун увкIун урив, – увкуну бур буттал Салимлухь. Арсналгу къачча-къаччайнма луттирах ягу бивтуну, цIунилгу телефонналувун увххун ур. Буттал, ялагу СалимлучIан гъан хьуну увкуну бур:

– Салим, на лавсун увкIмур цIанакул вил канихьмунияр агьамссар. ТIитIача, ххал бува цукунсса ци лу лавсун бурив на винма. Буттал кьянкьа-кьурчIину бувсса амрулия нигьа увсун, Салимлул телефонгу тиннай дирхьуну, лу канил бувгьуну бур.

«Бисмиллагь» – ва мукъуя байбивхьуну бур лу. Гихунмай ккалаккини чивчуну бивкIун бур гьарца даврил дайдихьу дувайни, хаснува дукралух щяикIайхту чара бакъа «Бисмиллагь» учин аьркинссар тIий. Микку Салимлун дакIнин багьну бур, цанма «Бисмиллагь» учин ччя-ччяни хъама битлай бивкIшиву. Луттираву чивчуну бивкIун бур, «Бисмиллагь» къакуну канакисса дукралувух щяйтIан хIала буххайшиву. Луттираву ккарксса, къусух ккурч канакисса оьрчIал кIичIулувун щяйтIаннул урисса кару ликIлай дукра канакисса суратрая Салимлул дакI оьзлай диркIун дур. Му чIумал къатлувун увххусса буттал, цIувххуну бур луттираву бувккумуния. Асрнал буттан ккаккан дурну дур луттираву цанма тIааьн бакъасса асар биян бувсса сурат. Буттал увкуну бур:

– Жунма дукра дукан щябикIайни «Бисмиллагь» учин хъама бивтутари щяйтIан буссар лултту рургьуну буруглай. ЩяйтIан буссар супралул лагма гьанай, цуманан «Бисмиллагь» учин хъама бивтун бурив ххал бувну, мунал дукралувун хIала буххан яру ливчуну. ЩяйтIаннул дукрагу мури. ЩяйтIан буччин буллан къаччиманан «Бисмиллагь» учин хъама битан къабучIиссар.

– Буттай, ттун ца-цал нава дукра канакини «Бисмиллагь» увкурвав, къаувкурвав тIий дакIнийн багьлан къабикIай. Ца-цалгу дукра дукан гъирарай щяивкIун уна ттувува нава пикрилийну «Бисмиллагь» учара.

– Ттул арс, пикрилийну учаву къагьассар. Улуча винмагу, щяйтIаннунгу баянну. Агана дукра канай айишиннин «Бисмиллагь» учин хъама бивтун бухьурчан, бусанна Идавсил ﷺ заманнай хьусса иширая: «МухIаммад Идавс ﷺ хIаласса супралух щяивкIсса ца инсаннал дукра дуканцIа «Бисмиллагь» къаувкуну бур. Махъва-махъ ливчIусса ца хъис зумув лавсун махъ мунал увкуну бур: «Бисмиллагьи аввалягьи ва ахирагьи» («Аллагьнал цIания байбихьулийгу, байлитIулийгу») куну. Му чIумал, Идавсил ﷺ пишгу куну, увкуну бур: «БакIрая ччаннайн бияннин щайтIан вищал буссия дукра канай, ина Аллагьнал ﷻ цIа зумух ласайхту, мунил цила лякьлувун ларгмур махъуннай руртIунни». (Абу Давуд, Ан-Насаи)

– Ттул арс, дакIний бити гьарица даврил дайдихьулий «Бисмиллагь» учин аьркиншиву. ХIасил, инава дукра канай айишайни хIарачат булува Аллагь ﷻ хъама къаитан ва мунал цIа кIицI лаган. Утти тIурчан, Салим, ачу жунма ниттил тIивтIусса супралухун. Салим буттащал лавгун ур супралухун.

– Уттирив ттун тачIав хъама къабитанссар щяйтIант лихъан бувайсса, дукра канан айишайни учайсса, яла агьаммур махъ учаван, – пикрирдай ивкIун ур Салим.

АЬЙШАТ ЮСУПОВА

2025-03-01 (Рамазан 1446 ш.) №3.


Бунагьру багъишла битавриясса 5 хIадис

Имам Муслимлул луттиравусса хIадисраву бувсун бур инсаннал бунагьсса тIул дайхту, ганал дакIниву ца лухIисса ттангъа шайссар, куну. Бунагьру чIяву хъанахъиссаксса дакI лухIи лаглан дикIайссар. Му куццуй инсан Аллагьная ﷻ, диндалия, ххуйсса инсантурая арх уцайссар. Тавба дурну, бувмуния пашман...


СсахI бичаву – зумаритавал закат

Хъус марцI дуван хъуслий закат ялув бувсса кунма, чурх марцI буван, зумалувусса диялдакъашивуртту кIучI дуван, зума АллагьначIа ﷻ кьамулну лякъин, зумаритавал ссахIгу ялув бувссар. Инсаннал дургьусса зума лухччи-ссавнил дянив дарцIуну дикIайссар, ссахI букканнин ссавруннайн...


Неъматрал барз

Ас-саламу аьлайкум ва рахIматуллагьи ва баракатугьу! Ххирасса уссурвал ва ссурвал! Щукру Аллагьнайн ﷻ, жунма ва мубараксса, бунагьру багъишла битайсса, неъматру ликкайсса Рамазан барз буллусса.   Рамазан – цумацагу бусурманчунан яла агьаммур, хIурмат лахъмур барзри. Ва бучIайхту жула...


Конкурс баян бувунни

Дагъусттаннал Муфтиятрал Лакрал райондалийсса просвещениялул отделданул каялувчи Насрудинов Муъминнул бувсунни Зунтталмур округрайсса дуклаки оьрчIал дянив баян бувшиву «Диндалул аслурду» («Основы религии») тIисса луттираясса конкурс.   Конкурс бачинтIиссар шанма этапрай: 1-мур – мартрал 9-нний...


Лайлатул-Кьадрилул хьхьу

АцIния кIивагу зурдардиву яла ххирамур, даража лаваймур – Рамазан барзри. Мунил хьхьурдардива яла ххирамур хьхьугу – Лайлатул-Кьадрилул хьхьури.   Мугу Рамазан зуруй цумур хьхьу дуссарив мяйжанну къакIулссар. Куннал хьхьичIра-хьхьичIсса хьхьури тIар, куннал ацIния арулку хьхьури...